Reverb trong âm thanh là gì? Tìm hiểu về các reverb mod trong âm thanh

1. Reverb trong âm thanh là gì? Những gì bạn cần biết về reverb

1.1. Reverb trong âm thanh là gì?

Trong âm thanh, reverb là tên gọi của hiệu ứng âm thanh bị vọng lại khi gặp một bề mặt cản. Nguyên nhân vọng lại là do hiện tượng phản xạ âm thanh. Chẳng hạn, bạn đứng trong một căn phòng lớn và hét to lên một âm thanh, sau đó bạn sẽ thấy tiếng hét của mình vọng lại. Âm thanh phát ra từ bạn đã truyền trong không khí, va đập vào các bức tường và vọng lại. Đó chính là cách giải thích dễ hiểu nhất cho thuật ngữ “reverb” trong âm thanh.

Reverb không chỉ có một kiểu mà mỗi không gian khác nhau sẽ cho ra những kiểu reverb khác nhau. Khi bạn phát ra âm thanh ở trong một hang động thì âm thanh dội ngược lại sẽ sâu và rõ ràng hơn so với âm thanh bạn phát ra khi đứng ở trong phòng khách. Tương tự, nếu bạn phát âm thanh khi ngồi trong xe hơi thì reverse sẽ không vang vọng như âm thanh bạn phát ra khi đang ở trong phòng.

Ngoài ra thì hai yếu tố khác quyết định đến reverb là không gian và chất liệu. Vật liệu mềm phản xạ âm thanh không tốt bằng vật liệu cứng. Bề mặt gồ ghề phản xạ âm thanh không tốt bằng bề mặt phẳng. Điều này có thể thấy rất rõ khi người ta sử dụng những miếng mút mềm để gắn lên tường cách âm trong phòng karaoke. Tường ở trong nhà hát được làm bằng vật liệu cứng và nhẵn, nhằm mục đích tạo ra nhiều âm thanh reverb hơn.

1.2. Reverb trong âm thanh hoạt động như thế nào?

Trong phần trước, khi tìm hiểu reverse trong âm thanh là gì chúng ta đã được biết rằng khi âm thanh vang vọng lên trần nhà, sàn nhà, tường nhà hoặc vang vọng vào vách đá và dội lại thì chúng ta sẽ có được hiện tượng reverd. Âm thanh đầu tiên bạn nghe thấy là âm thanh trực tiếp. Những âm thanh tiếp theo bạn nghe được sẽ có lẫn cả âm thanh reverb trong đó.

2. Hiện tượng reverb được ứng dụng như thế nào?

Hiện tượng reverb giúp cho âm thanh hay hơn, đặc biệt là khi hát karaoke thì hiện tượng reverb giúp cho âm thanh được phát ra trung thực nhất so với giọng gốc. Chính vì vậy mà reverb được ứng dụng rất nhiều trong hệ thống âm thanh trong hội trường hoặc dàn karaoke.

Có một điều khá thú vị đó là hiện tượng này giúp cho người hát cảm thấy “nịnh” giọng hơn rất nhiều khi hát karaoke, có nghĩa là họ sẽ cảm thấy giọng của họ dày, đều và hay hơn nhiều so với khi chỉ sử dụng echo thông thường. Ngoài ra thì khi nghe âm thanh reverb người nghe còn có cảm giác về không gian và cảm xúc, bởi vậy mà họ sẽ có nhiều cảm hứng hơn.

Ứng dụng nhiều nhất của reverb đó là đưa nhiều nguồn âm thanh khác nhau vào một không gian chung. Người ta cũng ứng dụng nguyên lý này vào trong phối khí âm nhạc. Reverb giúp cho toàn bộ bài hát liền mạch với nhau, nếu không thì chúng ta sẽ chỉ nghe thấy những hỗn hợp thành rời rạc và tách biệt.

3. Tìm hiểu về các chế độ reverb trong âm thanh

3.1. Rooms Reverb

Chế độ Room reverse thường tái hiện lại không gian của những căn phòng có diện tích nhỏ, chẳng hạn như phòng khách, phòng thu âm, phòng ngủ hay thậm chí là cả phòng tắm. Đặc điểm chung của những căn phòng này là có trần nhà tương đối thấp, được xây dựng chủ yếu bằng gỗ hoặc bê tông, có bề mặt phẳng và nhẵn. Ngoài ra thì trong không gian còn có nhiều đồ vật được sắp xếp ở nhiều vị trí khác nhau, bởi vậy khi âm thanh phát ra sẽ có hiện tượng va đập cực kỳ lộn xộn.

Khi bạn nghe âm thanh reverb được phát ra từ căn phòng này bạn sẽ cảm nhận được độ rộng của căn phòng một cách tương đối. Tuy nhiên bởi vì trong phòng có rất nhiều đồ đạc lộn xộn cho nên nếu bạn thiết lập một hệ thống âm thanh karaoke cho những căn phòng kiểu gì này thì bạn cần phải dọn dẹp đồ đạc và chú ý vị trí của các thiết bị âm thanh để tạo ra được âm thanh có chất lượng hay nhất.

3.2. Halls Reverb

Chế độ reverb này là chế độ được sử dụng cho không gian rộng lớn hơn rất nhiều so với không gian phòng và có thể coi như là không gian rộng lớn nhất. Tuy nhiên chế độ reverb dành cho khán phòng, hội trường thường xuyên bị lạm dụng khi mà người áp dụng chưa thực sự hiểu rõ về chế độ này.

Thông thường những người chưa có nhiều hiểu biết về âm thanh hoặc những người mới học cách căn chỉnh âm thanh thường áp dụng một cách máy móc chế độ reverb khán phòng hội trường bởi họ cho rằng khi áp dụng chế độ này thì âm thanh sẽ được điều chỉnh sao cho nghe bắt tai nhất.

Tự nhiên về bản chất thì chế độ halls reverb không khiến cho âm thanh của nhạc cụ nghe du dương, trầm bổng hơn mà chỉ đơn giản là khiến cho người nghe có cảm giác như đang nghe bản nhạc đó ở trong một không gian rộng lớn.

Mặc dù không thể phủ nhận rằng so với chế độ rom reverb thì chế độ halls reverb giúp cho âm thanh nghe du dương ngọt ngào sâu lắng hơn, nhưng nếu bạn không hiểu rõ chế độ này cũng như không có kinh nghiệm chỉnh âm thanh theo chế độ này thì tiếng reverb sẽ trở nên rất tù và thừa thãi.

3.3. Chamber Reverb

Chế độ chamber reverb được sáng tạo ra bởi Bill Putnam vào năm 1947. Nếu bạn chưa biết thì Bill Putnam chính là người đã sáng lập ra Universe Audio. Chế độ chamber reverb sau này đã được ứng dụng rất triệt để trong việc setup các dàn karaoke.

Về cơ bản, chamber  reverb rất dễ dàn dựng, bạn chỉ cần đạt một chiếc loa để phát âm thanh và một chiếc micro có độ nhạy cảm cao, đặt chúng vào trong cùng một căn phòng được trang bị các tấm phản âm đặc biệt. Như vậy là bạn đã có được chamber reverb.

Chamber reverb giúp cho giai điệu bài hát nghe sâu lắng hơn và du dương hơn, có cảm giác như bạn đang nghe bài hát này trong một không gian rộng lớn vậy. Không chỉ thế, bởi vì được đặt ở trong một căn phòng nhỏ có các tấm phản âm được thiết kế đặc biệt nên âm thanh bạn nghe thấy sẽ trong và hầu như không có cảm giác bị đục.

3.4. Plate Reverb

EMT 140 – một công ty của Đức – tạo ra hiệu ứng âm thanh plate reverb đầu tiên trên thế giới thông qua một thiết bị này được phát minh ra 1957. Việc bố trí hệ thống reverb âm thanh trong nhiều không gian đôi khi có thể khá khó khăn, do đó công ty này đã nghiên cứu và cho ra đời một loại thiết bị với cơ khí nhằm tạo ra hiệu ứng reventon mà không cần phải tái hiện lại bất cứ một không gian cụ thể nào.

Plate reverb được tạo ra bằng cách sắp xếp các tấm kim loại lớn, có tích điện theo một kết cấu đặc biệt. Ở trung tâm của những tấm kim loại này là một máy biến năng. Khi âm thanh được phát ra máy biến năng thì các tấm kim loại này sẽ rung động và tạo ra âm thanh reverb. Sau đó người ta sẽ gắn một số pickup lên map của những tấm kim loại này để thu lại  rung động của chúng.

Âm thanh được tạo ra bởi play reverb khá giống với âm thanh được tạo ra trong một căn phòng tự nhiên, tuy nhiên nó dày và có chất lượng âm thanh độc đáo hơn. Bởi vì những tấm kim loại này có khả năng rung động rất mạnh cho nên âm thanh reverb do thiết bị này phát ra khác biệt hoàn toàn so với âm thanh được tạo ra bởi những phương pháp khác. Những căn phòng karaoke có diện tích bề mặt nhỏ khoảng 25 m² thường được lắp đặt hệ thống plate reverb.

3.5. Spring Reverb

Spring reverb được giới thiệu lần đầu tiên vào những năm 60 của thế kỷ trước và cho đến những năm 70 nó đã trở nên rất thịnh hành. Cơ chế hoạt động của spring reverb khá đơn giản và có một số nét tương đồng so với cơ chế hoạt động của plate reverb, điểm khác biệt nằm ở chỗ thay vì sử dụng những tấm kim loại có điện tích điện thì người ta sẽ sử dụng lò xo để thay thế. Âm thanh được tạo ra bởi phương pháp spring reverb do đó mà có một chút ong ong đặc trưng. Thường thì spring reverb sẽ được lắp đặt ở trong những không gian rộng rãi, chẳng hạn như không gian nhà xưởng.

Qua bài viết trên đây bạn đã tìm hiểu reverb trong âm thanh là gì và các chế độ reverb. Reverb được sử dụng rất nhiều trong sáng tác nhạc, phối khí hay setup một dàn âm thanh. Bạn cần làm việc với các chế độ reverb nhiều lần để hiểu rõ tính chất và sử dụng một cách chính xác nhất.